XIII.

Serê çiyan bi mij û moran in; naxêr, agir û dûman in

De bêjin, em in dîjle û ferat, li ber heyameke din in!

Ew, ne bes bi daxwaz û nedaxwazên benî adem bûn,

Ji berê de bi geremol e ev dinya bi her hebûnên xwe

Hîn alema candaran tune bû jî bi îsyan bû li her livê.

Ew çiyayan in ku xwediyê serhildêrên herî qedîm in

Û bi xwe ne yên ku serhildayî li dijî asîmanên ewrîn

Û rêberên me ne, em jê hîn dibin azadî û serbestiyan

Wê bidomin koşîn da ku wek wan dibin bin û binyat.

Li ku bûn, nivîsevan û nivîsgehên gerdûnî û dinyayî!

Heger hebûya pelek nivîskî yê dîrokî wek çemên me

Ji destpêka bûyîna hemû heyberan de, heya roja niha

Û bihatana tomarkirin her tişt û bûyer, bi dem û nam 

Kîjan roj û saet dibe bila bibe, dema ku bên xwendin

Wê bihatana dîtin ku bona mafên jiyanî û biwarbûnê,

Têkoşînên herî çetin li derdorên av û çeman bihurîne

Ji wê tê ku dêndarê lêborînê ye bo tavên me, xwedê!

 

Ne xeyalî ne, her yek wek destan in, bi şûn û war in!

Em in berxwedêr, dilawer û mafgerên dîjle û feradî;

Ne xwarin û xelatan, ne qisûr û kêmasiyan dikin tehn

Helbet bi ser bendên me nakevin qeydên wan deman

Qebehet ne ya me ye, ticarî û bajarî ne herf û hejmar!

Him jî ne diviyabûn, can û çav ji hevûdu re kefîl bûn

Û me girt, rê li ber me bûn ji rîsê ziravtir, ji şûr tûjtir,

Bi dewlet û şaristan in tîp û jimar, sûc ne yên me ne!

Ew der bênavnas in, bi rastî bihuşt û dojeh bi xwe ne 

Perde vedibin, perde tên girtin ku li herikînên me ne!

Zîldan, raperîn in bo rewşên jiyanî û mafdar ên tovîn  

Teneyên tên tewlisê, ji qalçikan dixermişin, zîl didin

Ku ew çima tawan, bên nirxandin li sirûşta heyberan

Ca bila bi cih be, bi danehevên dil û zên bên sehiyan

Û ximeximên çemên me, kel û dûkelên ku li ser wan

Pesend dikin rewşên me bi dîmenên xwe, bênivîs in!

Ne ji nezanî ye, me ji xwe re nekiriye mesele, nivîsîn

Ksenefon nivîskarekî jîr e, çê dizane şerê çiyayiyan!

Ji deman serdemek, li serdeman hêzek, wek neteweyî

Kî ye cemşîdê li ser textekî rûdine, key û keyanî çi ne  

Azadî bi rê dikeve ji çiyayê demawendê de, tê babîlê

Him serhildan in, him serkeftin û mîhrîcan in bi tavan

Û me wê rojê, bi av û çemên xwe, roj aniye ba gelan!

Qral kî ne, em in ên ku bi heftan direngînin ekbatanê

Bextên wan deran in: ne dehaq,ne jî kawa kêm bûne

Pelên salnameyan jî diqedin di bin karên wisan zor de

Soz, bi qewlên gotinan in, siwarên eşîrî ne yên ku tên,

Êl bi êl, qebîle bi qebîle; war bi war, dever û herêm in

Xilaf  tê nînin; em li ku hene, li wir serhildan çêdibin!

Kîjan xwenezan dibêjin ku li berî me, tu tişt tune bûn

Lêbelê pirsên pêr û duh ên rêxistinan, îro jî bi sêyr in,

Sehne vedibin, sehne tên girtin ku li herikînên me ne!

Belê, em in dîjle û ferat, ew tarîx xistin koçên salan!

Dibêjin, mêrxas û gernas in, wek şêran radibin hevdû

Deng didin li qadan, şeqeşeq û şingeşingên bi hespan

Şervan û siwarî ne: bi şûr in, bi mertal in, bi tiving in!

Tof û tofan in: dem bûn, ew ketin; dem bûn, em ketin

Ew parastinên me yên rewa vala derdixe: bê yekîtî ye

Û ezbûn, tubûn, ewbûn in; ku bibin embûn bi tavan 

Perde tên girtin û vekirin: li şûnên wan, pelşîrîn hene!

De nebêjin, lehiyên xwînê ne yên li wan deran dirijin

Zû an dereng dê bên ew rojên ku gel li benda wan in!

Em in ên ku dijle û feradî, ked û kerban dikin kulîlk!

Tu kes ne wek erdnîgara me, serbixwe û berhingar e,

Yên ku serî hildidin, bes ne serbazên xwezaya wê ne

Û yên ku bi tavên berê sergewaz dibûn, li pêş me ne!

Careke din, em xwe didin rê û rêçên xaka çarparçeyî

Gulberfîn çandin çend caran li qontarên çiyayê agirî

Em in ên ku bi gulan, pêşwazî dikin xwediyê kedan!

Em dîsa xwe berdin ji bakur de herêma gola urmiyê

Û gul danîn li qadan hetanî sînorên êrdîmên deryayê.

Em in kulîlkvanên li pêlên dengvedanên çaxên wan!

Gulevînan, gulhêviyan û çavlêmayinan ber hev dikin

Heger bawer nekin, em ê bêjin şûnwarnas û hekîm in

Şûnwarderdan, kulîlkjanan, kulîlkêşan derman dikin!

Eger qîma xwe hîn pê neanîn, em ê bêjin ku şivan in,

Li şivantiyê digerin mînanî cembelî diçe qerecdaxê!

Şîn û loma lê negerandin, me dan ber dilên evdalane!

Dibêjin ku şûr, kawdanên xwe nabirin, lê bi kul dikin

Kulên berxwedan û têkçûnên wan êlan, bi çend alî ne

Gelo wek hev dibin emr û encamên eşqên warên me!

Pê daketin, dilgiran bûn; silavên me man li şervanan!

Çi kulîlk in lepzerîn, babanî, bingazî, cizrî, sincarî

Û rewandizî, botanî, nehrî, berzanî, koçgirî, zîlanî

Û pîranî, hezroyî, sasonî, mûnzirî, dihê û sîlemanî,

Amedî, duhokî, efrînî, laçînî û hê li war û şûnwaran

Û sirgûnê cihanî ne ji welatekî, em dê tevde bizivirin

Hey çi gul û kulîlk hene, bi her halî kulîlkvan in, em! 

Çav di geravên ronahiyên xwe de girav in, pê dinêrin

Rûyên tavîn li ber in lê durûtî li ku ne, di geravan de!

..........

Tavên Stêrîn, çem, Abdullah Karabax